Önceki yazımızda küçük bir giriş konuşması yapmış ardından şarkı sözlerinin nasıl yaratıldığı hakkında fikirlerimi paylaşmıştım. Küçük küçük devam edebileceğimizi düşünüyorum. Muhabbet ediyormuş gibi araya küçük teori sıkıştırarak yorucu olmayan yazılar hazırlamak amacımdır.
Bugünkü konumuz şarkının yapısı yani nasıl kurulduğu. Tabi ki dilediğiniz gibi kurabilirsiniz ama şimdi bahsedeceğim biçimler çokça kullanılan biçimler. Ve terimlerin öğrenilmesi gerektiğini düşünüyorum. Güzel yanı illa kullanmasanız bile bu şablonları ve terimleri öğrenerek kendi şarkınızın biçimlerini keşfedebilir veya şarkınızı kurarken karşılaşacağınız sorunları çözebilirsiniz.
Evet yukarıda paylaştığım tablodaki harfleri kullanacağım anlatırken. Terimlerden bahsetmek gerekirse.
- Intro (Giriş): Anladığınız üzere şarkının giriş kısmı. Müzisyenler genellikle enstrumantel seçmektedirler bu kısmı. Alternatifi ile de karşılaşmış değilim. Burada amaç şarkının duygusunu mümkün olduğunca hissettirmektir.
- Verse (Kıta): Bu kısım şarkının durağan bölümüdür. Durağandan kastım yavaş olması değildir. Genellikle hikayeden bahsedilir. Tüm kıtaların aynı sözlere sahip olduğu seyrek görülür. Genelde kıtalar bölüm bölüm hikayeyi tamamlamak üzere yazılır.
- Chorus (Nakarat): Duyguların patladığı, şarkının en vurucu sözlerinin söylendiği bölüm. Nakaratlar genelde tekrar eder. Burada amaç nakaratı mümkün olduğunca dinleyiciye katmaktır, aklında kalmasını sağlamaktır. Genelde şarkının ana melodisini duyarız nakaratlarda aynı zamanda introdada ana melodi variyasyonları kullanılır çoğu zaman.
- Bridge (Köprü): Geçiş bölümüdür. Kullanım amacı şarkıya zenginlik katmak veya zor geçişleri kolaylaştırmaktır. Zor geçişlerden kastım ise bazı durumlarda şarkının gidişatı geçişi imkansız kılar akor yürüyüşünden kaynaklanır genelde.
- Solo: Aşina olduğunuz terim, genelde şarkıya hakim olan enstrumanın sınırlarının zorlandığı veya dinleyiciyi büyülemek için kullanıldığı kısımdır. Dikkat! fazla abartmayınız veya tadı damakta bırakmayınız. Solonun uzunluğu çok önemlidir ve bunu ayarlamak güç bir iştir.
- Pre-Chorus: Bridge kısmına benzer. Fakat daha kısa bir kısımdır. Pre Chorus genelde şarkının melodisini tekrar eder.
- Break: Şarkının dinlenme kısmı. Bazı şarkılar yüksek tansiyonu yumuşatma gereği hissettirir dinleyende bunun çözümü break kısmıdır. Kısa enstrümantal geçişler ile görülür.
- Interlude: Breakten daha uzun olan enstrümantal kısım.
- Outro: Şarkının çıkış kısmı, finali daha ilginç veya belirgin yapmak için.
Evet efenim. Terimlerimiz bunlar, biraz karıştırarak hafif açıklama yaparak anlattım ne olduklarını. İngilizce karşılıklarını öğrenmeniz tavsiyemdir çünkü türkçe pek kaynak bulamayacağınızdan dolayı pek çok karşılacaksınızdır.
Şarkınızı oluştururken bunların birkaçını veya sadece birini kullanabilirsiniz. Burada dikkat etmeniz gereken asıl mesele bunu bunu şablon yapayım da akorlarımı sözlerimi buna yerleştireyim olmamalı. Şarkınızın duygusunu en iyi yansıtacak şarkınızı tamamlayacak biçimi seçmeniz veya yaratmanızdır. Tabi istisna ise şarkı yazımının her aşamasında olduğu gibi ilham alarak veya yapıyı kopyalayarak benzetebilirsiniz. Şimdi size genelde kullanılan sıralama örnekleri vereceğim.
VV Formu ( 2 Kıta Formurkılar genelde uzun bir hikayeyi kısa yoldan anlatır. Genelde her kıta 16 ölçüdür. 2. kıta ilk kıtayla aynı veya benzer melodiye sahiptir. Şuan pek popüler değildir, çünkü nakarata sahip değildir. ( Örnek: Henry Mancini - Moon River )
VVV Formu ( Kıta Formu ): Farklı sözler aynı melodide söylenir. Genelde kilise ve folk müziğinde kullanılır. Bunu Bob Dylan çok fazla kullanır. ( Örnek: Subterranean Homesick Blues )
Aşağı yukarı anladınız ayrıntı vermeden sonraki tiplerde direk şarkı ile örnekleyeceğim.
VVBV Formu ( Kıta-Kıta-Köprü-Kıta ): The Mamas and Papas - Monday, Monday
VVBVBV Formu: The Beatles - Yesterday
VCVC Formu: Shaina Twain - You're Still the One
Bu formda bazen şarkı nakarat ile başlar (CVCVC), bu çok seyrektir. Bazen 2 kıta ile başlar VVCVC ( Elton John - Daniel )
VBC Formu: The Beatles - Lucy in the Sky with Diamonds
VBVBC Formu: No Doubt - Don't Speak
Bu konudaki bilginizi ve yeteneğinizi daha çok dinleyerek ve anlamaya çalışarak arttırabilirsiniz. Bu konulara aşina olduğunuzda daha etkili bir biçimde şarkı yazacağınıza eminim.
Şarkı Dinamikleri
Evet şimdide daha fazla teoriye girmeden önce dinamiklerin öneminden bahsetmek istiyorum. Çünkü şarkıyı şarkı yapan dinamikleri iyi kullanmaktır. Peki şarkı dinamiklerinden kasıt ne? Dinamiklerden kasıt şarkının volümünde meydana gelen değişikliklerdir, şarkıyı nasıl çaldığınız nasıl söylediğinizdir. Bu basit görünse bile o kadar önemlidir ki şarkınızı yaparken bunu plan dahilinde tutmanız sizin yararınıza olacaktır. Şarkı taslak kısmındayken yani sözleri, formu, altyapıyı oluşturmuşsanız ve şarkınızın bir klasik olmasını istiyorsanız bir sonraki adım dinamikleri oturtmak olmalı. Dinamikleri düşünmeden bir şarkı yapabilirsiniz ama bu şarkı mükemmel bir şarkı olmaktan oldukça uzak olur. Peki dinamiklerde nasıl ustalaşabilirsiniz?
Öncelikle bunun farkına varmanız gerekmektedir bunun yolu ise bilinçli bir şekilde dinlemektir. Led Zeppelin, Deep Purple gibi veya gerçekten efsane olmuş ve bunu şansları ile elde etmemiş grupların ve kişilerin şarkılarını çalışma amacıyla dinleyin. Bunu özellikle söylüyorum ki konsantre olmadan dinlerseniz sadece keyif alırsınız, çalışma prensibi ile dinlerseniz farkına varır ve öğrenirsiniz.
En azından bir enstrumanda ustalaşmış olmanız iyi olur. Hem şarkılarınızı yazarken bu size destek olur hemde tuşe kavramını çözmüş olursunuz. Her enstrüman çalanın bildiği gibi kişinin tarzını ortaya koyan diğerlerinden ayıran şey nasıl tuşe kullandığınızdır. Tuşe sizin kimliğiniz, kişiliğinizdir, ustalığınızın biçimidir.
Ve son olarak daha fazla araştırın. İçinde bulunduğumuz devirde araştırırsanız her bilgiye ulaşabilirsiniz. Meraklı kalın !
